آبیاری بارانی
در حالی که اجرای روش های نوین آبیاری و سیستم آبیاری قطره ای هوشمند می تواند تأثیر بسزایی در افزایش راندمان آبیاری و عملکرد محصول داشته باشد اما بی ثباتی در بازار قیمت، بالا بودن هزینه نصب و اجرای آبیاری هوشمند یا نوین، عدم اقتصادی بودن روش های نوین آبیاری برای اراضی خرد، موجب شده تا کشاورز علی رغم میل باطنی خود از این روش ها کمتر استفاده کند.
خبرگزاری فارس – گرگان؛ این روزها بیشتر اخبار در سطح کشور مربوط به بحران کم‌آبی و خشکسالی است، از ابتدای سال زراعی تاکنون نزولات آسمانی به شدت کاهش یافته و در این‌میان وضعیت گلستان علاوه بر آنکه با کاهش بارندگی مواجه بوده به دلیل برداشتهای بیرویه از سفرههای زیرزمینی چندان مطلوب نیست.
گلستان مجهز به سیستم نوین آبیاری هستند
اقتصاد گلستان بر محور کشاورزی شکل گرفته و آب بدون تردید از مؤلفه‌های اصلی این فعالیت اقتصادی محسوب می‌شود بنابراین کشاورز مجبور است برای ادامه فعالیت و گذران معیشت از سفرههای آب زیرزمینی استفاده کند وقتی مدیریت و برنامه مناسبی برای جمع‌آوری آبهای سطحی و سیلابهایی که در سال چند بار برای گلستان اتفاق میافتد وجود ندارد کشاورز مجبور به استفاده از سفرههای آب زیرزمینی می‌شود.
حدود ۹۰ درصد از آب در بخش کشاورزی مصرف می‌شود و این در حالی است که به گفته کارشناسان راندمان آبیاری در این بخش به شدت پایین میباشد در حالی که اجرای روش‌های نوین آبیاری میتواند تأثیر بسزایی در افزایش راندمان آبیاری و عملکرد محصول داشته باشد اما بی‌ثباتی در بازار قیمت، بالا بودن هزینه نصب و اجرای آبیاری نوین، عدم اقتصادی بودن روش‌های نوین آبیاری برای اراضی خرد موجب شده تا کشاورز وجود میل باطنی خود از این روشها کمتر استفاده کند.
اراضی گلستان
در همین رابطه مدیر طرح آبیاری نوین جهاد کشاورزی گلستان یکی از سیاستها و برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی را اجرای روش‌های نوین آبیاری در وضعیت خشکسالی کشور عنوان کرد و گفت: سالانه به طور متوسط حدود ۵ هزار هکتار از اراضی استان را تحت پوشش سیستم آبیاری نوین قرار می‌دهیم از سال ۱۳۷۲ تاکنون از ۲۷۰هزار هکتار اراضی آبی و زراعی گلستان ۷۰ هزار و ۱۵۵ هکتار مجهز به سیستم نوین آبیاری شده‌اند.
علی جباری تصریح کرد: در برنامه ششم توسعه دولت مکلف شد تا حداقل سقف ۸۵ درصد به این بخش اعتبارات تخصیص دهد متأسفانه با توجه به اینکه سیستمهای مختلف آبیاری هزینه‌های متفاوتی دارد دولت برای هر نوع از این روشها نرم‌مخصوصی تعریف کرده است.
وی اضافه کرد: براساس همان قانون ۸۵ درصد کمک بلاعوض دولت و ۱۵ درصد سهم آورده کشاورز، دفتر سامانه آبیاری نوین کشور برای هر سیستم نرم، کمک بلاعوضی برای دولت تعریف کرده است به عنوان مثال دولت برای هر هکتار سیستم آبیاری قطرهای در باغ کشاورز ۳۰ میلیون تومان، روش‌های نوین آبیاری کلاسیک هکتاری ۲۵ میلیون تومان و برای آبیاری بارانی به روش ماشینهای آبیاری نوین هکتاری ۲۱ میلیون تومان یارانه اختصاص میدهد و مابقی سهم کشاورز است.
*دولت برای طرحهای نوین آبیاری ۸۵ درصد کمک بلاعوض پرداخت میکند
مدیرطرح آبیاری نوین جهاد کشاورزی با بیان اینکه هزینه طرحهای آبیاری بستگی به شکل هندسی زمین و روش‌های آبیاری متفاوت است افزود: متأسفانه مشکلی که در خصوص اجرای طرحهای نوین آبیاری وجود دارد بی‌ثباتی قیمتها در بازار است در یک فرایند که طرحی برای زمین کشاورزی آماده می‌شود تا زمانی که فاکتور به صندوق حمایت از توسعه کشاورزی ابلاغ و بعد برای پرداخت هزینه به کارخانه ارسال شود قطعأ با افزایش هزینه مواجه خواهیم شد در واقع بی‌ثباتی قیمتها به خصوص در سال گذشته کشاورز را دچار مشکلات فراوانی کرده است.
جباری خاطرنشان کرد: در حال حاضر صندوق حمایت از توسعه کشاورزی از طرحهای آبیاری حمایت میکند برای برخورداری از تسهیلات طرحهای آبیاری کشاورز توسط جهاد کشاورزی به صندوق توسعه معرفی می‌شود قرارداد در صندوق توسعه کشاورزی منعقد و دولت کمک‌بلاعوض خود را پرداخت میکند و کشاورز نیز ملزم به آورده خود میباشد.
* کمک بلاعوض ۱۰۰ درصد دولت برای اجرای طرحهای نوین آبیاری در اراضی تجمیعی
جباری در خصوص مزایای اجرای طرحهای نوین آبیاری گفت: با اجرای آبیاری نوین راندمان آبیاری افزایش، هزینه آبیاری کاهش و شاهد افزایش عملکرد و تولید محصول با کیفیت خواهیم بود.
وی بیان کرد:در اراضی تجمیعی که چند کشاورز خرده مالک وجود دارد اگر اراضی تجمیع شود دولت برای اجرای طرحهای آبیاری صددرصد وام بلاعوض پرداخت میکند، با این وجود اگر کشاورز در یک طرح مشارکت کند قطعأ تعهد بیشتری خواهد داشت وقتی دولت برای تجهیزات وام بلاعوض پرداخت میکند این تجهیزات برای سالهای بعد نیز در مزرعه استفاده خواهد شد.
به گفته مدیر طرح آبیاری نوین جهاد کشاورزی گلستان سال گذشته استان رتبه پنجم کشور در اجرای روش‌های نوین آبیاری را به خود اختصاص داد،جباری افزود: امسال کل اراضی تعاونی که معمولأ از منابع آبی سدها استفاده میکند را مجهز به سیستم نوین آبیاری خواهیم کرد هم‌چنین اجرای طرح ۴ هزار هکتاری در شرکت تعاونی تولید وحدت رسالت نیز در دست اجرا داریم که بزرگترین طرح کشور در آنجا اجرا خواهد شد.
* ارائه تسهیلات بانک کشاورزی به کشاورزانی که برای ۱۵ درصد سهم آورده خود در طرحهای نوین آبیاری مشکل دارند
معاون اعتبارات بانک کشاورزی گلستان در خصوص ارائه تسهیلات برای اجرای روش‌های نوین آبیاری گفت:تا دو سال گذشته تسهیلات برای روش‌های نوین آبیاری از طریق بانک کشاورزی به کشاورزان ارائه میشد، از آنجایی که یکی از اهداف مهم بانک طرحهای نوین آبیاری بود با پوشش خیلی خوب هم پرداخت میشد.
امیر‌محتشم امیری تصریح کرد: چون سوبسید دولت در طرحهای آبیاری خیلی بالا رفت و ۸۵ درصد کمک بلاعوض پرداخت میکرد صلاح در این دیده شد تا این کمکهای بلاعوض در قالب صندوق حمایت از توسعه کشاورزی پرداخت شود تا از آن طریق کشاورزان بتوانند بهرهمند شوند منتها هنوز به صورت غیرمستقیم در این موارد به خصوص ذخایر آبی و … فعالیت داریم مثل برقی کردن چاه‌ها، گلخانهها چرا که این کشتها هم آب زیادی مصرف میکنند و روش‌های نوین راندمان آبیاری را به بیش از ۹۵ درصد با تولیدات بالا میرساند.
وی افزود: اهداف وزارتخانه بیشتر به سمت تولیدات گلخانهای رفته و از سال گذشته تاکنون برای ۶۴ هکتار گلخانه در سطح استان تسهیلات ارائه شده است.
معاون اعتبارات بانک کشاورزی گلستان گفت: کشاورزانی که برای ۱۵ درصد سهم آورده در اجرای طرحهای نوین آبیاری مشکل دارند بانک کشاورزی میتواند از منابع داخلی برای ۱۵ درصد سهم کشاورز تسهیلات ارائه کند.
اجرای طرحهای نوین آبیاری بدون تردید میتواند نقش مهمی در افزایش راندمان آبیاری،کیفیت و عملکرد محصولات ایفا کند، اگر چه دولت برای اجرای این طرحها کمک قابل ملاحظهای میکند اما با این وجود تجهیز اراضی به سیستمهای نوین آبیاری هزینه زیادی را میطلبد با توجه به نامناسب قیمت خرید محصولات کشاورزی از کشاورز و از سویی هزینه‌های چند برابری نهادها، کشاورز از پیش رفتن به سمت طرح‌هایی که برای او هزینه‌بر است منصرف می‌شود.
